Арванхоёрдугаар сард дэлхий дахинаа хамгийн олон удаа тоглогддог бүжгэн жүжиг бол Цөмөөхэй

Дэлхийн театрын урлагт шинэ жилийн баярыг бэлгэдсэн уламжлалт бүтээлүүдийн нэг нь П.И.Чайковскийн “Цөмөөхэй” бүжгэн жүжиг юм. Жил бүрийн арванхоёрдугаар сард Европ, Америк, Азийн томоохон театруудад тоглогддог тус балет нь баярын улирлын хамгийн их хүлээлттэй, үзэгчтэй тоглолтын нэгд тооцогддог байна.

“Цөмөөхэй” балет нь Германы зохиолч Е.Т.А.Хоффманы 1815 онд бичсэн “Цөмөөхэй ба Хулганын хаан” үлгэрээс сэдэвлэгдсэн бөгөөд үлгэрийн үндсэн санааг хөгжмийн хэлэнд хөрвүүлж, сонгодог бүжгийн бүтээл болгон амилуулахад Оросын нэрт хөгжмийн зохиолч П.И.Чайковский гол үүрэг гүйцэтгэсэн юм. Тэрбээр 1892 онд балетыг туурвиж, Санкт-Петербургийн Маринскийн театрт анх тоглогдсоноор “Цөмөөхэй” сонгодог урлагийн тайзнаа бүрэн утгаараа мэндэлжээ.

Монгол Улсад “Цөмөөхэй” балетыг анх 1982 оны тавдугаар сарын 8-нд Улсын Дуурь Бүжгийн Эрдмийн Театрын тайзнаа амилуулсан бөгөөд өнөөг хүртэл манай үндэсний сонгодог бүжгийн урлагийн тогтмол тоглодог чухал бүтээл хэвээр байна. Энэ жилийн хувьд “Цөмөөхэй” балетыг УДБЭТ-ийн тайзнаа арванхоёрдугаар сарын 5-наас эхлэн тоглох гэж байна.

Энэхүү бүтээл нь арван есдүгээр зууны сонгодог сургуулийн хөгжмийн хэв маяг, шинэ жилийн ид шид, хүүхдийн төсөөлөл, гэр бүлийн нандин бэлгэ тэмдэг зэрэг олон утга санааг нэгтгэснээр олон зууны турш дэлхийн үзэгчдийн сэтгэлд хүрч, өнөөдөр ч олон улсын театрын өвлийн улирлын гол тоглолтын нэг хэвээр байна.